Βίτε, Σεργκέι Γιούλιεβιτς

(Sergei Yulyevich Witte, Τιφλίδα 1849 – Πετρούπολη 1915). Ρώσος πολιτικός από την Αρμενία. Μετά τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο της Οδησσού τοποθετήθηκε στην υπηρεσία σιδηροδρόμων της χώρας, στην οποία έγινε διευθυντής. Η επιτυχημένη δραστηριότητά του τον έκανε γνωστό και τον οδήγησε στη θέση του υπουργού Οικονομικών το 1893. Με την ιδιότητα αυτή έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πρωτοφανή σε ρυθμούς ανάπτυξη της ρωσικής βιομηχανίας. Ταυτόχρονα, ο Β. προώθησε την ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου και άρχισε τις ενέργειες που εξασφάλισαν την κατασκευή του Υπερσιβηρικού σιδηροδρόμου. Στο ίδιο διάστημα προσπάθησε να προσελκύσει ξένα κεφάλαια στη Ρωσία, δημιούργησε κρατικό μονοπώλιο οινοπνεύματος και καθιέρωσε τη ρήτρα χρυσού. Οι ενέργειες αυτές βελτίωσαν σημαντικά το παραγωγικό υπόβαθρο της χώρας, προκάλεσαν όμως πολλά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, γιατί οι αρχαϊκές κοινωνικές και πολιτικές δομές της Ρωσίας δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν τις αντιφάσεις που εμπεριείχε μια τόσο γρήγορη, αλλά μονόπλευρη ανάπτυξη. Στην πράξη μάλιστα επιβάρυναν την ήδη δύσκολη θέση των φτωχών αγροτών, οι οποίοι τότε αντιπροσώπευαν τα 97 από τα 125 εκατ. του πληθυσμού της χώρας. Οι έντονες λαϊκές αντιδράσεις προκάλεσαν τον περιορισμό των ουσιαστικών αρμοδιοτήτων του, αν και το 1903 τοποθετήθηκε πρόεδρος της επιτροπής υπουργών. Ο Β. προέβλεψε τη μεγάλη εξέγερση του 1905 και προσπάθησε να την αποφύγει με διάφορα μέτρα (υπόμνημα του Οκτωβρίου του 1905 προς τον τσάρο) χωρίς όμως να τα καταφέρει. Ήταν επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας διαπραγματεύσεων για την ειρήνευση με την Ιαπωνία, που έγιναν στις ΗΠΑ και πέτυχε απόλυτα τους στόχους του, χάρη και στη βοήθεια των Αμερικανών, που έβλεπαν με καχυποψία την ιαπωνική ενίσχυση στον Ειρηνικό. Το 1905 έγινε ο πρώτος συνταγματικός πρωθυπουργός της χώρας, υποχρεώθηκε όμως σε παραίτηση στις 2 Μαΐου 1906, ύστερα από την αποτυχία του να πείσει τον τσάρο για την ανάγκη μέτρων εκτόνωσης της λαϊκής αντίδρασης. Παρέμεινε ουσιαστικά αδρανές μέλος του κρατικού συμβουλίου και πρόεδρος της επιτροπής οικονομικών μέχρι τον θάνατό του.